مقایسه شاخص های تنوع گونه ای با استفاده از پلات های چندمقیاسی (مطالعه موردی: مرتع کرسنک شهرکرد)

تنوع گونه­ای بخش عمده­ای از تنوع زیستی و یکی از مهمترین پارامترهای نشان­دهنده تغییرات در اکوسیستم­هاست. اندازه‌گیری تنوع­ گونه­ای برای حفاظت، ارزیابی و پایش پوشش­گیاهی و اتخاذ راهکارهای مناسب مدیریتی ضروری است. تاکنون برای اندازه­گیری و ارزیابی تنوع­ گونه­ای از روش­های ساده با ترانسکت و با پلات تک­مقیاسی و روش­های ­آشیانه­ای با پلات چندمقیاسی استفاده شده است. در این مطالعه برای اندازه­گیری و مقایسه شاخص­های تنوع­ گونه­ای، جدیدترین نسخه پلات ویتاکر تعدیل‌شده، نسخه ویتاکر تعدیل‌شده فشرده و پلاتC ، اولین بار در ایران استفاده شدند. مرتع کرسنک شهرکرد با دو شدت چرای سبک و متوسط و دو جهت دامنه غربی و شرقی در چهار تیمار سبک-شرقی، سبک-غربی، سنگین-شرقی و سنگین-غربی انتخاب شد. در هر تیمار، هر سه پلات با سه تکرار، به‌صورت تصادفی-سیستماتیک مستقر شدند. پس از جمع­آوری داده­­های پوشش، در هر جهت؛ شاخص­های تنوع (شانون-وینر و سیمپسون)، غنا (منهینیک و مارگالف) و یکنواختی (هیل) با استفاده از نرم‌افزار Past محاسبه شد. مقایسه تنوع­ گونه­ای با استفاده از تجزیه واریانس یکطرفه انجام شد. نتایج نشان داد بین مقادیر شاخص‌های تنوع، غنا و یکنواختی در هر سه پلات تفاوت معنی­داری وجود ندارد (05/0p>). به‌طور کلی با توجه به عدم تفاوت معنی­دار هر سه پلات در برآورد شاخص­های تنوع گونه­ای؛ می­توان گفت توانایی پلات­ها در برآورد شاخص­ها تقریباً یکسان است. علاوه بر این، ارزش عددی شاخص­ها در برخی موارد نمی­تواند معیار قانع‌کننده­ای برای تعیین پلات مناسب باشد. برای دستیابی به پلات چندمقیاسی مناسب، تحقیقات آینده می‌توانند کارآیی پلات­ها را از نظر دقت، صحت و زمان نمونه‌برداری مورد مطالعه قرار دهند.